Rusza XXXIII Festiwal Muzyki Dawnej „Pieśń Naszych Korzeni” w Jarosławiu

Jak zauważył Piotr Kaplita, przewodniczący Stowarzyszenia Muzyka Dawna w Jarosławiu, organizatora festiwalu, rok 2025 to rok wielkich rocznic, zarówno w Polsce, jak i w Jarosławiu. Miasto to obchodzi w tym roku 650-lecie lokacji. Ta rocznica zbiega się z kolei ze jubileuszem 30-lecia działalności Stowarzyszenia Muzyka Dawna w Jarosławiu.

XXXIII Festiwal Muzyki Dawnej "Pieśń Naszych Korzeni", jeden z największych tego typu festiwali w Europie, rozpocznie się w niedzielę wieczorem w Jarosławiu. Jego motywem wiodącym jest w tym roku miasto Jarosław, które świętuje 650 lat lokacji, a hasłem przewodnim: Jarosław - dom, miasto, horyzont.

- Nie mogło więc być inaczej i ideową osią festiwalu uczyniliśmy Jarosław. Po tych wszystkich latach jesteśmy przekonani, że festiwal i Jarosław zrosły się ze sobą nierozerwalnie, że festiwal nie mógłby się już odbywać gdziekolwiek indziej i pozostać nadal sobą - stwierdził Kaplita.

W programie festiwalu, który potrwa do 24 sierpnia, zaplanowanych zostało osiem koncertów. Odbywać się one będą tradycyjnie w zabytkowych świątyniach Jarosławia.

Festiwal zainauguruje w niedzielę wieczorem umuzyczniony współcześnie, a napisany 400 lat temu, w 1625 roku, poemat Wawrzyńca Chlebowskiego "Lament żałosny na straszliwy pożar sławnego miasta Jarosławia".

Jak powiedział PAP Piotr Wawrzkiewicz ze Stowarzyszenia Muzyka Dawna w Jarosławiu i pomysłodawca programu niedzielnego koncertu, o istnieniu poematu wiadomo było już wcześniej ze starych opracowań dotyczących literatury staropolskiej, a pojedyncze cytaty pojawiały się też w dawnej prasie.

- Zaintrygowani tymi wzmiankami w dawniejszej literaturze dotarliśmy do niego. To niezwykły tekst, zestawiający ze sobą pochwałę świetności miasta i żałobę po zniszczeniach spowodowanych wielkim pożarem. Z okazji okrągłej rocznicy chcieliśmy przywrócić do żywego wykonania ten ważny element jarosławskiego dziedzictwa kulturowego - powiedział Wawrzkiewicz.

Dodał, że obecnie jeden z trzech zachowanych do dziś egzemplarzy starodruku (wypożyczony ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie) można oglądać w Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich.

Jedna z twórczyń programu tegorocznej edycji festiwalu, muzykolog Katarzyna Spurgjasz, członkini stowarzyszenia przekazała, że podczas festiwalowego tygodnia uczestnicy będą mogli odbyć "muzyczny spacer po mieście: tym rzeczywistym, dzisiejszym, i tym historycznym, wyobrażonym".

- Trafimy do klasztoru benedyktynek, gdzie w XVII wieku siostry wykonywały muzykę na osiem, a nawet dziesięć głosów, jak zaświadczają zachowane rękopisy. Wejdziemy do najstarszego pojezuickiego kościoła w Polsce, w którym, jak pisał biskup przemyski z połowy XVII w., kupcy przyjeżdżający na "najsławniejsze w Europie po frankfurckich" jarmarki mogli usłyszeć muzykę włoską - wymieniła Katarzyna Spurgjasz.

Będzie można usłyszeć także XIII-wieczne liryczne pieśni o morzu i tęsknocie, a także muzykę dawnej Rusi i tradycyjną muzykę ormiańską. Spurgjasz zauważyła, że są to dwie, z wielu grup etnicznych, zamieszkujących nowożytny Jarosław.

- Na koniec spróbujemy - przynajmniej muzycznie - odbudować nieistniejącą dziś, a stojącą niegdyś przy rynku, monumentalną gotycką kolegiatę - dodała muzykolog.

Koncert finałowy zostanie przygotowany na festiwalowych warsztatach, które poprowadzi Marcel Peres, wybitny francuski muzykolog, śpiewak, badacz muzyki dawnej, kompozytor, znawca tradycji śpiewów sakralnych.

Cytowany na stronie festiwalu Peres przekazał, że gdy minionej zimy organizatorzy jarosławskiego festiwalu zaproponowali mu udział w wydarzeniu i przygotowanie finałowego koncertu, od razu pomyślał o repertuarze, który obejmowałby najważniejsze muzyczne momenty obrzędu poświęcenia kościoła. Wskazał na jubileusz 30-lecia Stowarzyszenia Muzyka Dawna w Jarosławiu oraz temat festiwalu: Jarosław - dom, miasto, horyzont.

- W rozmowach pojawił się wątek upamiętnienia nieistniejącej już dziś, gotyckiej kolegiaty pw. Wszystkich Świętych, która stała przy Rynku. Te śpiewy są bardzo okazałe i mają przypominać, że jest to miejsce święte - dlatego powinniśmy mieć je zawsze w pamięci. To pierwsze śpiewy, które były wyśpiewane w danej świątyni, pierwsze dźwięki, które w niej wybrzmiały, i dlatego bardzo poruszające jest śpiewanie ich - nawet tylko w myślach - kiedy wchodzimy do kościoła - stwierdził muzyk.

Koncert finałowy rozpocznie się upamiętniającą ceremonią na miejscu nieistniejącej już dawnej kolegiaty, a następnie uczestnicy przejdą w procesji do obecnej kolegiaty, gdzie będą kontynuowane śpiewy.

Oprócz koncertów, przez cały czas festiwalu odbywać się będą także liturgie, będące jego nieodłącznym elementem ze śpiewem chorału gregoriańskiego. Zwyczajowo odbywać się będą też seminaria, prezentacje, dyskusje m.in. z wykonawcami koncertów i będzie działać Klub Festiwalowy, otwarty po koncertach, gdzie odbywają się m.in. tańce przy muzyce tradycyjnej.

Festiwal tradycyjnie zakończy w niedzielę, 24 sierpnia, poranna msza św. (PAP)

api/ agz/