20-21 marca w siedzibie lubelskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej odbędzie się ogólnopolska konferencja naukowa "Zamojszczyzna w latach 1942-1944 - polityka okupanta i postawy społeczeństwa. Stan badań i nowe perspektywy badawcze" przygotowana wspólnie przez Oddzial IPN w Lublinie, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II oraz Lotniczą Akademię Wojskową w Dęblinie.

Ponad trzydziestu historyków, dziennikarzy, regionalistów i pasjonatów historii najnowszej z całej Polski wygłosi referaty dotyczące postaw społeczeństwa wobec polityki okupanta niemieckiego, martyrologii ludności czy rozwoju ruchu oporu na tytułowym obszarze. Będą też wystąpienia odnoszące się do nowych form badań nad dziejami Zamojszczyzny w okresie okupacji niemieckiej z wykorzystaniem wiedzy interdyscyplinarnej. Głos zabierze m.in. Dariusz Górny, poruszy temat: "Dr Zygmunt Klukowski - kronikarz Powstania Zamojskiego". Nadrzędnym celem spotkania jest podsumowanie dotychczasowego stanu wiedzy oraz wytyczenie nowych postulatów badawczych.

20 marca 2019 r.

• 09.00-09.20 Otwarcie konferencji

Panel: Zamojszczyzna - Polityka okupanta niemieckiego a polski ruch oporu
Moderator: Sławomir Zawiślak (Prezes ŚZŻAK - Okręg Zamość

• 09.20-09.40  Prof. dr hab. Piotr Matusak (Stowarzyszenie Historyków Wojskowości) - "Polskie powstania narodowe w latach drugiej wojny światowej na tle walczącej Europy"
• 9.40-10.00  Mgr Jarosław Antoszewski (UM w Tomaszowie Lubelskim) - "Polityka niemiecka względem ludności polskiej a geneza Powstania Zamojskiego"
• 10.00-10.20  Dr Janusz Gmitruk (Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego - Warszawa) - "Wpływ Powstania Zamojskiego na koncepcje walki Batalionów Chłopskich
• 10.20-10.40  Mgr Sylwester Śmiech (KUL) - "Działania Batalionów Chłopskich podejmowane w celu ochrony ludności Zamojszczyzny"
• 10.40-11.00  Mgr Mateusz Sochan (KUL) - "Atak Oddziałów Dywersji Bojowej Obwodu Tomaszowskiego na zasiedloną osadę Komarów"
• 11.00-11.20  Dr Marcin Paluch (LAW Dęblin) - "Użycie bojowe broni maszynowej i przeciwpancernej przez polskie oddziały partyzanckie na Zamojszczyźnie w latach 1943-1944"

Moderator: Wiesława Sienkowska (Wójt gminy Komarów)

• 11.40-12.00  Mgr Lidia Sztuka (KUL) - "Uzbrojenie oddziałów AK podczas Powstania Zamojskiego - na podstawie fotografii"
• 12.00-12.20  Mgr Łukasz Niedziałek (KUL) - "Działalność wojsk niemieckich podczas Powstania Zamojskiego"
• 12.20-12.40  Mgr Piotr Krukowski (UMCS/ Muzeum Lubelskie) - "Niemieckie formacje policyjne i wojskowe w bitwach pod Zaborecznem i Różą"
• 12.40-13.00  Dr hab. Jacek Wołoszyn (IPN Lublin) - "Prasa konspiracyjna wobec wysiedleń na Zamojszczyźnie w latach 1942-1943"
• 13.00-13.20  Mgr Marcin Piotrowski (KUL) - "Nowe technologie w poznawaniu przeszłości: archeologia II wojny światowej na przykładzie bitew pod Zaborecznem oraz Wojdą"
• 13.20-14.20  DYSKUSJA

Panel: "Nowa forma" pamięci o przeszłości
Moderator: Wojciech Żukowski (Burmistrz Tomaszowa Lubelskiego)

• 15.20-15.40  Red. Adam Sikorski (TVP Lublin) - "Świadkowie - kulisy powstania filmu dokumentalnego - Powstanie Zamojskie"
• 15.40-16.00  Red. Adam Kulik (TVP Lublin) - "Bitwa pod Osuchami w relacjach świadków"
• 16.00-16.20  Red. Leszek Wiśniewski (TVP Lublin) - "Rotunda - Golgota Zamojszczyzny"
• 16.20-16.40  Red. Magdalena i Rafał Kołodziejczykowie (Alter Ego - Telewizyjna Agencja Producencka) - "Metodologia pracy i badań podczas przygotowywania historycznego filmu dokumentalnego na przykładzie filmu "Józef Śmiech "Ciąg" - Jak było naprawdę?"
• 16.40-17.00  Grzegorz Koperwas (Grupa Rekonstrukcji Historycznej im. por. Konrada Bartoszewskiego ps. "WIR") - "Zachować pamięć o tych co odeszli"
  
  Panel: Bohaterowie tamtych dni
  Moderator:  Dr Piotr Kondraciuk (Muzeum Zamojskich w Zamościu)
• 17.20-17.40  Dr Tadeusz Doroszuk (Lublin) - "Władysław Wyłupek - Bohater "Powstania Zamojskiego?"
• 17.40-18.00  Ks. Paweł Bartoszewski - "Mój Dziadek - Wir"
• 18.00-18.20  Dariusz Górny (Zamość) - "Dr Zygmunt Klukowski - kronikarz Powstania Zamojskiego"
• 18.20-19.00  DYSKUSJA

21 marca 2019 r.

Panel: Martyrologia ludności Zamojszczyzny w latach 1942-1944
Moderator: Prof. Marcin Kruszyński (Naczelnik OBBH IPN Lublin/LAW Dęblin)

• 09.00-09.20  Dr Beata Kozaczyńska (UPH Siedlce) - "Rola obozu przejściowego w Zamościu (UWZ-Lager Zamosc) podczas wysiedleń i pacyfikacji Zamojszczyzny (1942-1943)"
• 09.20-09.40  Mgr Ewa Dziadko (KUL) - "Losy dzieci z wysiedlonych wiosek w obozach przejściowych w Zamościu i Zwierzyńcu"
• 09.40-10.00  Mgr Dariusz Jóźwiak (KUL) - "Działalność Rotundy podczas Powstania Zamojskiego"
• 10.00-10.20  JE Biskup dr hab. Mariusz Leszczyński (Diecezja Zamojsko-Lubaczowska) - "Martyrologia księży katolickich podczas Powstania Zamojskiego 1942-1944"
• 10.20-10.40  JE Arcybiskup Abel (Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska) - "Martyrologia duchowieństwa prawosławnego na Zamojszczyźnie w latach 1942-1944"
• 10.40-11.00  Prof. dr hab. Igor Hałagida (Uniwersytet Gdański) - "Ukraińscy grekokatolicy w dystrykcie lubelskim w latach 1939-1944"
• 11.20-11.40  Dr hab. Roman Wysocki (UMCS Lublin) - "Przesiedlenie ludności ukraińskiej w okręgu biłgorajskim, hrubieszowskim i zamojskim w latach 1942-1943"
• 11.40-12.00  Mgr Katarzyna Komar (KUL) - "Los dzieci Zamojszczyzny inspirowany pomnikami"
• 12.00-12.20  Dr Dominik Szulc (Instytut Historii PAN Warszawa) - "Obóz przejściowy w Budzyniu czyli gdzie?"
• 12.20-12.40  Dr Janusz Kłapeć (IPN Lublin) - "RGO z pomocą dla ludności wsi objętych pacyfikacją latem 1943 roku"
• 12.40-13.00  Dr Marek Gąska (PWSZ Chełm) - "Wolna Rzeczpospolita Grabowiecka". Instytucjapolityczno-prawna czy ideowo-moralna? Próba analizy"
• 13.00-13.45  DYSKUSJA

Panel: Źródła i materiały do dziejów Zamojszczyzn y w latach 1939-1944
Moderator: Janusz Kłapeć (OBBH IPN Lublin)

• 14.45-15.05  Dr Arkadiusz Adamczuk (KUL) - "Archiwum Zygmunta Klukowskiego w zbiorach BU KUL. Materiały dotyczące konspiracji na Zamojszczyźnie"
• 15.05-15.25  Dr Grzegorz Figiel (WBP im. Łopacińskiego w Lublinie) - "Zbiory I. Cabana i Z. Mańkowskiego jako źródła do historii Powstania Zamojskiego"
• 15.25-15.45  Dr hab. Marek Sioma (UMCS Lublin) - "Materiały źródłowe do dziejów Powstania Zamojskiego w zbiorach "Ossolineum" we Wrocławiu."
• 15.45-16.05  Mirosław Bańkowski (Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał Zamość) - "Powstanie Zamojskie w zbiorach Muzeum Zamojskiego oraz Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał w Zamościu"
• 16.20-16.40  Mgr Zenon Kaczyński (Zakład Historii Ruchu Ludowego - Warszawa) - Powstanie Zamojskie w zbiorach Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie
• 16.40-17.00  Dyr. Eugeniusz Hanejko (Muzeum Regionalne im. Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim) - "Powstanie Zamojskie w zbiorach Muzeum Regionalnym im. dr Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim"
• 17.00-17.20  Dr Beata Skrzydlewska (UKSW - Warszawa) - "Powstanie Zamojskie w Muzeum Historycznym Inspektoratu Zamojskiego im. Stanisława Prusa "Adama" w Bondyrzu - ekspozycja i zbiory"
• 17.20-17.50  DYSKUSJA
• 17.50  Podsumowanie i zamknięcie konferencji

źródło: ipn.gov.pl