"Czuję się w Polsce jak w domu" - Wywiad z Andrew Klukowskim

O swoich wrażeniach z pobytów w Zamościu i Szczebrzeszynie, o tym, dlaczego w tym roku nie przyjedzie, o polskim obywatelstwie - z Andrew Klukowskim, wnukiem dra Zygmunta Klukowskiego rozmawia Dariusz Górny.

Dariusz Górny: Przyjeżdżałeś  do Polski, Zamościa i Szczebrzeszyna dwa lata i rok temu. Powiedz,  dlaczego w tym roku nie przyjedziesz?

Andrew Klukowski: Pandemia koronawirusa mocno ograniczyła podróże lotnicze. Gdybym przyjechał, musiałbym przejść 14-dniową kwarantannę (w Polsce) i po powrocie na Hawaje również (*kiedy przeprowadzany był wywiad, obowiązywały takie obostrzenia).

Jak wspominasz czas spędzony w Polsce?

Andrew Klukowski: Zawarłem tyle przyjaźni. Poczułem się w Polsce jak w domu, a uroczystości upamiętniające dr. Klukowskiego (w 2019 r. z inicjatywy Dariusza Górnego w Szczebrzeszynie obchodzony był Rok Zygmunta Klukowskiego i 75. rocznica wkroczenia do miasta oddziału AK dowodzonego przez Tadeusza Kuncewicza ps. Podkowa) były bardzo wzruszające. Pamiętną chwilą było otrzymanie odznaczenia od stowarzyszenia kombatantów Armii Krajowej (Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość).

Co najbardziej utkwiło Ci w pamięci z pobytu w Polsce?

Andrew Klukowski: Uwielbiam Zamość.  Wyjątkowym przeżyciem było zwiedzanie muzeów poświęconych rodzinie Zamoyskich (Muzeum Zamojskiego). A nad grobem dr. Klukowskiego popłakałem się.  Miałem Ciebie i Małgorzatę Piłat. Byliście dla mnie znawcami (życia doktora) i tłumaczami - ułatwiło mi to wiele spraw.  Przemówienie w kościele pozwoliło mi zwrócić się do zebranych tam mieszkańców Szczebrzeszyna i przekazać im moje podziękowania. Z wielką pokorą przyjąłem ich ciepłe powitanie.      

Możemy zdradzić? Otrzymałeś polskie obywatelstwo. Nie tylko ja miałem w tym mały udział.  Czujesz się Polakiem?

Andrew Klukowski: Zawsze czułem się Polakiem. Tak naprawdę to otrzymałem jedynie potwierdzenie polskiego obywatelstwa, które posiadałem od urodzenia. To wszystko nie byłoby możliwe bez pomocy mojej rodziny mieszkającej w Polsce i Twojej.

Sytuacja, ze względu na koronawirusa, jest zmienna, ale czy planujesz kiedyś odwiedzić jeszcze nasz region?

Andrew Klukowski: Planuję wrócić w przyszłym roku. Mamy jeszcze parę niezakończonych projektów i spraw do załatwienia.

Powiedz, co jeszcze chciałbyś zrobić, żeby upamiętnić swojego dziadka, dra Zygmunta Klukowskiego?

Andrew Klukowski: Mam prośbę, aby w dniu (w 76. rocznicę) wyzwolenia i zwycięskiego wkroczenia, oddziału AK dowodzonego przez Tadeusza Kuncewicza ps. Podkowa do Szczebrzeszyna, złożyć kwiaty i zapalić znicze na grobie dziadka. Dziękuję.

Dziękuję Ci bardzo, Andrew.

______________________________________________

Dariusz Górny: You used to visit Poland, Zamość and Szczebrzeszyn - 2 yrs ago and last year.  Why didn't you come to Poland this year?

Andrew Klukowski: The covid pandemic has curtailed air travel. If I went I would have to quarantine for 14 days when I returned to Hawaii. 

How do you remember the time spent in Poland?

Andrew Klukowski: So many close friendships were formed. I felt at home in Poland. And the ceremonies for Dr. Klukowski were truly moving. One highlight was receiving the medal from the Home Army Association. 

What are your most memorable memories from those trips?

Andrew Klukowski: I loved Zamosc. Visiting the museums dedicated to the Zamoyski family was special. Also visiting Dr. Klukowski’s gravesite brought tears. Having Dariusz and Gosia as researchers and translators made things much easier. The speeches at the church allowed me to address the people of Szczebrzeszyn and give them my thanks and humility for being received so warmly. 

Can you let us in on a secret? You've received Polish citizenship. Not only myself helped you in this process. Do you feel Polish?

Andrew Klukowski: I have always felt Polish. Actually I received confirmation of my Polish citizenship from birth. This would not have been possible without the help of my family members in Poland and yourself.

Due to the pandemic, the situation is still fluid but are you planning to visit our region?

Andrew Klukowski: I plan on returning next year. We still have unfinished business to take care of. 

Tell us, how else would you like to commemorate your grandfather dr. Zygmunt Klukowski?

Andrew Klukowski: Please take flowers and candles to his gravesite on the day of Szczebrzeszyn’s liberation, and the Podkowa units triumphant entrance into town. 

Thank you very much.

fot. Paweł Szadura, na zdjęciu: Potomkowie dra Zygmunta Klukowskiego w trakcie uroczystości 75. rocznicy wkroczenia do Szczebrzeszyna oddziału AK dowodzonego przez T. Kuncewicza ps. Podkowa