W Tomaszowie Lubelskim, Biłgoraju i Hrubieszowie 13 grudnia odbyły się uroczystości upamiętniające 43. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.

Stan wojenny, wprowadzony przez komunistyczny rząd PRL, był czasem wielkiego cierpienia dla rzeszy Polaków. W ciągu tych tragicznych dni, wiele osób, w tym działaczy "Solidarności" oraz tych, którzy walczyli o suwerenność Polski zostało aresztowanych, internowanych i prześladowanych. To okres, który przyniósł ze sobą nie tylko ból i cierpienie, ale także ofiary śmiertelne, złamane losy, kariery i dramaty rodzin.

Uroczystości w Tomaszowie Lubelskim rozpoczęły się od montażu słowno-muzycznego, przypominającego trudne wydarzenia z okresu stanu wojennego i oddającego hołd walczącym o wolność Polski. Przedstawienie zaprezentowali uczniowie tamtejszej Szkoły Podstawowej nr 2 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. 

Następnie rozpoczęła się msza św. w intencji Ojczyzny w kościele pw. Zwiastowania NMP, której przewodniczył dziekan ks. Jarosław Przytuła. Po nabożeństwie uczestnicy zgromadzili się przed Kolumną Pamięci NSZZ "Solidarność", gdzie zapalono znicze symbolizujące pamięć o ofiarach tamtego czasu. Następnie złożono wieńce przed pomnikiem NSZZ "Solidarność, oddając cześć bohaterom walki o niepodległość. W obchodach wzięli udział m.in.: Tomasz Zieliński Poseł na Sejm RP, Henryk Karwan - Starosta Tomaszowski, Wojciech Żukowski – Burmistrz Tomaszowa.

W przeddzień obchodów rocznicy wprowadzenia stanu wojennego, 12 grudnia, w Centrum Aktywizacji Seniora w Tomaszowie Lubelskim odbyło się uroczyste wręczenie nagród i wyróżnień w konkursie literackim i plastycznym poświęconym postaci bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Konkurs został zorganizowany przez NSZZ "Solidarność" Oddział Tomaszów Lubelski. Swoim patronatem objęli go Starosta Tomaszowski oraz Burmistrz Miasta Tomaszów Lubelski. Przed rozdaniem nagród była chwila refleksji nad życiem i męczeńską śmiercią ks. Jerzego Popiełuszki, który swoją postawą i nauką inspirował do odwagi, prawdy i życia w zgodzie z własnym sumieniem.

W Biłgoraju uroczystości rocznicowe odbyły się w kościele pw. św. Marii Magdaleny. Zorganizowali je starosta biłgorajski Andrzej Szarlip, Regionalne Centrum Edukacji Zawodowej oraz wspomniana parafia. Była msza św. w intencji Ojczyzny, występ artystyczny uczniów RCEZ oraz wystąpienie szczególnego gościa Tadeusza Piecyka, byłego górnika Kopalni "Wujek", który był świadkiem tragicznych wydarzeń z grudnia 1981 roku.

‒ Pamięć o naszych bohaterach i ich niezłomnej postawie musi trwać. Jesteśmy im to winni. Suwerenna i niepodległa Polska, w której żyjemy, to ich dzieło i spuścizna  ‒ podkreślił znaczenie pamięci o bohaterach tamtych dni Starosta Andrzej Szarlip i dodał: niech ta uroczystość będzie dla nas wszystkich przypomnieniem o odwadze i determinacji, które doprowadziły nas do miejsca, w którym obecnie się znajdujemy.

W Hrubieszowie, uroczystość upamiętniająca dramatyczne wydarzenia z 13 grudnia, odbyła się przed wmurowaną w elewację budynku administracji tablicą upamiętniającą więźniów politycznych osadzonych w okresie stanu wojennego w Zakładzie Karnym w Hrubieszowie.

W czasie krótkiej ceremonii Burmistrz Hrubieszowa Marta Majewska, Starosta hrubieszowski Józef Kuropatwa, Komendant Straży Miejskiej Janusz Krotkiewicz oraz przedstawiciele lokalnych instytucji złożyli wieńce i oddali hołd wszystkim ofiarom stanu wojennego oraz osobom, które w trudnych czasach PRL walczyły o wolność i godność Polaków. Tablica pamiątkowa, przed którą złożono kwiaty jest symbolem pamięci o tych, którzy nie poddali się reżimowi i byli gotowi zapłacić najwyższą cenę za walkę o wolność. Jej obecność na terenie Zakładu Karnego przypomina, że Hrubieszów, jak wiele innych miejsc w Polsce, był świadkiem historii pełnej zarówno dramatów, jak i heroizmu.

Zakład Karny w Hrubieszowie odegrał istotną rolę w czasie stanu wojennego, będąc jednym z miejsc, gdzie internowano osoby uznawane przez władze PRL za zagrożenie dla systemu komunistycznego. Internowania rozpoczęły się już w pierwszych godzinach po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku. Do końca 1982 roku przez różne ośrodki internowania w Polsce przewinęło się około 10 tysięcy osób. W Hrubieszowie również umieszczano działaczy opozycji, głównie z regionu lubelskiego, ale także z innych części kraju. Warunki w zakładzie były trudne – przeludnienie, ograniczony dostęp do opieki medycznej i słabe wyżywienie. Internowani przebywali w celach, w których na co dzień trzymano więźniów kryminalnych.

W Hrubieszowie, jak w innych ośrodkach, internowani podejmowali różne formy oporu, w tym strajki głodowe czy pisanie listów protestacyjnych. Często wspierali się wzajemnie w walce o godne traktowanie organizując nieoficjalne wykłady, modlitwy czy wspólne śpiewy patriotyczne. Zakład Karny w Hrubieszowie stał się jednym z miejsc-symboli represji stanu wojennego. Internowani byli przedstawicielami różnych grup społecznych – działaczami „Solidarności”, intelektualistami, a także zwykłymi obywatelami, którzy mieli odwagę sprzeciwić się reżimowi. Hrubieszów, choć niewielki, w czasie stanu wojennego odegrał ważną rolę jako miejsce odosobnienia, wpisując się w mapę represji reżimu komunistycznego. Dziś pamięć o internowanych jest częścią lokalnej i ogólnopolskiej tożsamości historycznej.

‒ Stan wojenny to wydarzenie, które przypomina o konieczności ochrony wolności i solidarności – wartości fundamentalnych dla współczesnej Polski – mówiła podczas uroczystości pani Burmistrz Marta Majewska.