Potomkowie słynnych braci Pomarańskich zjechali w sobotę do Zamościa.

Była msza św. w katedrze oraz spotkanie w Muzeum Zamojskim, gdzie 70 osób z czterech pokoleń mogło zobaczyć nie tylko wystawę dotyczącą pierwszej wojny światowej, ale przede wszystkim tą poświęconą ich przodkom.

- To bardzo piękna uroczystość i okazja dla rodziny wielopokoleniowej, związanej z Zamościem, a teraz rozproszonej po całym kraju, aby spotkać się właśnie tutaj, gdzie przed wojną trzech braci Pomarańskich - Józef, Stefan i Zygmunt - działało i pracowało - mówi Andrzej Urbański, dyrektor Muzeum Zamojskiego. - Niestety ich działalność społeczna przerywana była wojnami. Najpierw w okresie pierwszej wojny światowej, bo pamiętajmy, że dwóch z nich wyruszyło na teren Kongresówki wraz z Pierwszą Kompanią Kadrową. Później była działalność w Zamościu i tragiczna śmierć w obozach koncentracyjnych będąca efektem działalności konspiracyjnej pod okupacją niemiecką. W tym roku chcieliśmy przywołać ich pamięć i pokazać ich działalność na tle znaczących wydarzeń historycznych - dodaje dyrektor Urbański.

foto: Michał Karchut

Maria Rzeźniak, która jest kustoszem wystawy poświęconej braciom Pomarańskim, mówi, że nawet Piłsudski doceniał ich poświęcenie dla kraju.

- Na jednym ze zjazdów legionowych powiedział, że gdyby miał tylko takich żołnierzy jak bracia Pomarańscy, to by nie tylko Kijów, ale i Moskwę pewnie zdobył - opowiada Maria Rzeźniak.

- Ta rodzina była zawsze oddana Polsce - dodaje Ewa Machajska, zamościanka i najmłodsza wnuczka Zygmunta, która za pomocą licznych telefonów i szukania kontaktów ściągnęła znaczną część familii do Zamościa.

Na spotkanie rodzinne z Wrocławia przyleciała Danuta Stankiewicz, 92-letnia córka Zygmunta Pomarańskiego, która mówi że "cała jej młodość to był Zamość".

- Ojca wspominam bardzo dobrze, był dla nas bardzo dobry, dużo grał na pianinie. Tu się urodziłam i wychowałam, tu męża poznałam - wspomina pani Danuta. Mirosława Leszczyńska 85 lat, najmłodsza córka Zygmunta, również była zachwycona: - Jestem bardzo wzruszona, że pamięć o naszym ojcu została doceniona - dodaje córka Zygmunta Pomarańskiego. Mirosława Piotrowska, wnuczka pani Mirosławy Leszczyńskiej, dodaje, że "babcia często im opowiadała jak wyglądała historia ich rodziny i były to niesamowite opowieści, których zawsze słuchało się z przejęciem".

Joanna Pomarańska, dwudziestoparoletnia prawnuczka Zygmunta, mówi, że jest bardzo dumna z przodków. - Wcześniej jak byłam młodsza nie przepadałam za swoim nazwiskiem, ale teraz uwielbiam je i nawet nie będę chciała go zmienić - mówi dorosła już pani Joanna.

Józef, Zygmunt, Stefan Pomarańscy, foto ze zbiorów Muzeum Zamojskiego

Zamość. Księgarnia Polska Zygmunt Pomarański i Spółka w Domu Centralnym, foto ze zbiorów Muzeum Zamojskiego

Z katalogu wystawy "W okopach I wojny światowej. Historia Braci Pomarańskich" w Muzeum Zamojskim: "W grudniu 1917 roku założyli "Księgarnię Polską", następnie rozszerzyli jej działalność o "Wydawnictwo Zygmunt Pomarański i spółka", dali początek czasopismom naukowym o tematyce regionalnej. W okresie międzywojennym czynnie włączyli się w życie społeczne i kulturalne Polski. Walczyli w obronie Ojczyzny w 1939 roku, działali w konspiracji, należeli do Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej (ZWZ - AK). Zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Na wystawie pokazana jest broń z okresu I wojny światowej, elementy wyposażenia żołnierskiego, dokumenty, mapy, oryginalne fotografie i reprodukcje. Eksponujemy dorobek wydawniczy i naukowy braci Pomarańskich a także listy".