Ostatni przedwojenny starosta zamojski – pamięć o Marianie Sochańskim

W Akademii Zamojskiej odbyła się (5.11) konferencja poświęcona postaci Mariana Ludwika Sochańskiego (1899–1954) – ostatniego przedwojennego starosty zamojskiego, oficera Wojska Polskiego i urzędnika państwowego, którego życie i działalność stanowią ważny fragment historii Zamościa i regionu.

Fot. IPN w Lublinie

Wydarzenie zostało zorganizowane przez Akademię Zamojską, Powiat Zamojski oraz Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Lublinie.

Pierwszy panel konferencji poświęcony był służbie publicznej i wojskowej Mariana Sochańskiego. Wystąpili:

dr hab. Ryszard Skrzyniarz, prof. AZ – Marian Sochański w służbie państwowej,

Janusz Jarosławski – Wojskowa kariera Mariana Sochańskiego,

dr Jacek Feduszka – Wielotorowa działalność Mariana Sochańskiego jako starosty zamojskiego.

Prelegenci podkreślali, że Sochański był nie tylko doświadczonym urzędnikiem, ale także człowiekiem głęboko oddanym służbie publicznej. Jako starosta zamojski od 1937 roku dbał o rozwój miasta, ochronę jego zabytków oraz poprawę jakości życia mieszkańców.

Fot. IPN w Lublinie

Drugi panel poświęcono dramatycznym wojennym i powojennym losom Mariana Sochańskiego, który stał się ofiarą dwóch totalitaryzmów – niemieckiego i komunistycznego. Wystąpili:

dr Robert Derewenda – Marian Sochański jako ofiara okupanta niemieckiego i systemu komunistycznego,

dr Jakub Żygawski – Zbiory archiwalne dotyczące Mariana Sochańskiego.

Po wybuchu II wojny światowej Sochański został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu na Zamku w Lublinie. Po 1945 roku ponownie znalazł się w kręgu zainteresowania władz – był przesłuchiwany i represjonowany przez komunistyczne służby bezpieczeństwa. Zmarł w 1954 roku w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.

W swoim wystąpieniu podczas konferencji prelegenci podkreślali, że los Mariana Sochańskiego to przykład tragicznej historii polskich elit – ludzi, którzy służąc państwu, stali się ofiarami obu systemów totalitarnych. Jego biografia przypomina o odwadze, odpowiedzialności i poświęceniu, jakie towarzyszyły polskim urzędnikom i oficerom w trudnych czasach wojny i powojnia.

Marian Ludwik Sochański – oficer artylerii Wojska Polskiego, starosta zamojski, patriota i społecznik – pozostaje symbolem służby dla dobra wspólnego oraz niezłomności wobec przeciwności historii.

Fot. IPN w Lublinie