Kościół parafialny w Goraju odzyskuje swój pierwotny blask

Kościół parafialny pw. św. Bartłomieja Apostoła został wzniesiony wg projektu architekta Fryderyka Gisgesa i jest przykładem barokowego kościoła parafialnego z 2. poł. XVIII w. typowego dla lokalnego mecenatu, z zachowanym wyposażeniem z epoki.

Parafia w Goraju została erygowana w 1379 roku, co zbiegło się najpewniej z nadaniem praw miejskich. Pierwszy drewniany kościół został wzniesiony z fundacji ówczesnego właściciela wsi Dymitra z Goraja, podskarbiego koronnego, uległ zniszczeniu w wyniku pożaru, podobnie jak dwie następne drewniane świątynie.

Na pocz. XVI w. miasteczko przeszło drogą zamiany od Gorajskich do Mikołaja Firleja, a w końcu XVI w. zostało zakupione przez Jana Zamoyskiego i włączone do Ordynacji Zamojskiej. Obecny kościół wzniesiony w latach 1779-82, zapewne wg proj. arch. Fryderyka Gisgesa, z fundacji ks. Baltazara Dulewskiego, miejscowego proboszcza, profesora Akademii Zamojskiej. Kościół zachowany bez większych zmian, kilkakrotnie remontowany, m. in. po pożarach w 1795 i 1923 roku; w latach 90. XIX w. przeprowadzono remont więźby dachowej i wymianę pokrycia z gontu na blachę. Po II wojnie zbudowano nową sygnaturkę na dachu, w 1964 odnowiono wnętrze, a następnie elewacje.

Od 2023 r. prowadzone są prace konserwatorskie i restauratorskie mające na celu przywrócenie historycznej estetyki elewacji.

Kościół w 2 poł. XX wieku został pokryty tynkiem tzw. barankiem, wykonanym z zaprawy cementowo-wapiennej, tym samym zniekształciło to historyczny wygląd elewacji.

Głównym celem prac było usunięcie ww. wtórnej warstwy tynku (tzw. baranka), następnie położenie gładkich tynków wapiennych oraz pomalowanie elewacji w uzgodnionej kolorystyce. Niestety pod warstwą cementowego tynku nie zachowały się ślady oryginalnej kolorystyki ścian, podziałów i detali architektonicznych.

Z głównych drzwi wejściowych zostały usunięte wtórne nawarstwienia, w postaci zmurszałej już, łuszczącej się farby olejnej. Drewniane skrzydła drzwiowe pozostawiono w naturalnej kolorystyce. W 2023 roku pracom poddana została elewacja północna. W roku 2024 prace kontynuowano przy elewacji frontowej oraz południowej. Wymieniono również orynnowanie oraz obróbki blacharskie przy użyciu blachy miedzianej.

Parafia zamierza kontynuować prace w roku 2025. Pozostała do zrealizowania część wschodnia kościoła wraz z zakrystią.