Finał Festiwalu Dziedzictwa Kresów 2025 przyciągnął tłumy

W niedzielę, 3 sierpnia 2025 roku, Basznia Dolna stała się sercem wydarzeń kulturalnych Roztocza Wschodniego. Tego dnia w Kresowej Osadzie odbył się wielki finał Festiwalu Dziedzictwa Kresów – jednego z najważniejszych wydarzeń promujących kulturę pogranicza i kresowe dziedzictwo Polski. W wydarzeniu uczestniczyły tłumy mieszkańców regionu, goście z całej Polski oraz partnerzy z Węgier i Ukrainy.

Kultura, która łączy

Festiwal Dziedzictwa Kresów 2025 trwał od połowy lipca, oferując mieszkańcom i turystom szeroki wachlarz wydarzeń – od koncertów i wystaw, przez rajdy rowerowe, prelekcje i warsztaty, aż po spotkania autorskie i degustacje regionalnych potraw. Organizatorzy podkreślali, że głównym celem wydarzenia jest przypomnienie o wspólnych korzeniach kulturowych oraz promocja dziedzictwa Kresów jako żywej i wciąż obecnej części tożsamości mieszkańców regionu.

Konkurs „Kresowe Jadło” – tradycja wigilijna na talerzu

Szczególne zainteresowanie wzbudził konkurs kulinarny „Kresowe Jadło”, który w tym roku odbył się pod hasłem wigilijnej kuchni kresowej – w kontekście starań Polski o wpisanie tradycji Wigilii na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Do rywalizacji przystąpiły 34 Koła Gospodyń Wiejskich i stowarzyszenia z województw podkarpackiego i lubelskiego.

Wyniki konkursu przedstawiają się następująco:

• I miejsce – KGW z Miękisza Nowego za danie „Dwójki lwowskie”,
• II miejsce – KGW w Bałajach za „Karpia po polsku w szarym sosie”,
• III miejsce – KGW w Tymcach za „Gołąbki z ziemniakami i kaszą w kiszonej kapuście z maczką”.

Komisja konkursowa, której przewodniczył znany kucharz i zwycięzca programu MasterChef – Damian Kordas, przyznała także 8 wyróżnień: dla KGW w Załużu, Dąbrowie, Budomierzu, Antonikach, Krowicy Lasowej, Futorach, Giedlarowej oraz KGW „Stokrotka” z Zalesia. Kordas zaprezentował również pokaz kulinarny, demonstrując, jak tradycyjne smaki mogą inspirować nowoczesną kuchnię.

Węgierski gulasz i kiermasz rękodzieła

Goście z węgierskiego miasta Diósd przyciągnęli tłumy do swojego stoiska, serwując tradycyjny gulasz z ręcznie robionymi kluskami. Kolejka do degustacji liczyła dziesiątki metrów, a atmosfera wokół przypominała dawny jarmark – pełna zapachów, rozmów i gwaru.

W drugiej części Kresowej Osady zorganizowano kiermasz rękodzieła, podczas którego można było nabyć wyroby z wikliny, drewna, koronki i ceramiki. Uwagę zwiedzających przyciągały pokazy ginących zawodów – garncarstwa, kowalstwa i rzeźby ludowej.

Konkurs Sztuki Ludowej Ziemi Lubaczowskiej

Podczas finału rozstrzygnięto także II edycję Konkursu Sztuki Ludowej Ziemi Lubaczowskiej. Jury oceniło 16 zgłoszonych prac, przyznając nagrody:

• I miejsce – Józef Lewkowicz za rzeźbę „Serdeczny Anioł”,
• II miejsce – Władysława Osiewicz-Ryba za „Serwetkę szydełkową”,
• III miejsce – Agnieszka Kornaga za „Gwiazdki ze słomy”.

Wyróżnienia otrzymali: Monika Szwed („Malwy z bibuły”), Maria Mach („Malarstwo”), Janina Szynal („Obrusik haftowany”) oraz Maria Puchała („Chusta z owczej wełny”).

Atrakcje dla najmłodszych i występy artystyczne

Dzieci mogły korzystać z szeregu atrakcji – od zabawy z bańkami mydlanymi, jazdy na konikach, po występy szczudlarzy ze Sceny Kalejdoskop z Krakowa. Dużym zainteresowaniem cieszyła się także Grupa Rekonstrukcyjna Szlachty Polskiej z XVII wieku z Ośrodka Jeździeckiego Baron w Hurczu.

Na scenie występowały zespoły folklorystyczne, w tym: Zespół Pieśni i Tańca „Kresy”, Zespół Śpiewaczy „Niespodzianka”, Zespół „Gwiazdki” z Gminy Lubaczów, Zespół „Levana” z Worochty na Ukrainie oraz Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Hrubieszowskiej.

Gwiazda wieczoru – Dawid Kwiatkowski

Wieczorną część wydarzenia zdominował koncert Dawida Kwiatkowskiego, który przyciągnął liczną publiczność. Artysta zaprezentował swoje największe przeboje, a jego energiczny występ zakończył się bisami. Na zakończenie dnia wystąpił Leon Myszkovski z setem DJ-skim, zamykając wydarzenie nowoczesnym akcentem.

Festiwal, który łączy pokolenia i narody

Festiwal Dziedzictwa Kresów 2025 po raz kolejny udowodnił, że kultura kresowa to żywa część naszej tożsamości. Przez dwa tygodnie dziesiątki wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych budowały mosty między pokoleniami, narodami i regionami. Kulminacja tego procesu miała miejsce właśnie w Baszni Dolnej, gdzie wspólne śpiewy, rozmowy i dzielenie się posiłkami stworzyły wyjątkową atmosferę wspólnoty.

Organizatorzy zapowiadają już kolejną edycję festiwalu, podkreślając, że dziedzictwo to nie tylko pamięć o przeszłości, ale przede wszystkim życie teraźniejszością w duchu tradycji.

Sprawa ma charakter rozwojowy. Czekamy na stanowiska Kolegiów Sądów oraz ewentualne oświadczenia samych zainteresowanych.