„6 7”, „klasa” i „szponcić/szpont” w finałowej piętnastce plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2025

O tytuł powalczy m.in. "6 7" (zapisywane także jako: 67, 6-7, six seven, sześć siedem). To idiom liczbowy o nieustalonym, kontekstowym znaczeniu wywodzący się z utworu Skrilla "Doot Doot", który zyskał popularność dzięki wielokrotnie edytowanym klipom sportowym, zwłaszcza z udziałem koszykarza LaMelo Balla (wzrost 6’7") oraz wiralowym nagraniom chłopca krzyczącego "six-seven" i poruszającego rytmicznie rękami w górę i dół (mem "6 7 Kid"). W zależności od kontekstu 6 7 może być żartem, sygnałem radości, wyrazem ekscytacji lub tylko podtrzymywać komunikacyjny kontakt.

Listę 15 słów i zwrotów, które znalazły się w finale plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2025, ogłoszono w czwartek. Znalazły się na niej m.in. "6 7", "klasa" i "szponcić/szpont", "lowkey", "skibidi" i "tuff". Organizatorem plebiscytu jest Wydawnictwo Naukowe PWN.

Na finałowej liście znalazł się również "brainrot", czyli określenie specyficznych treści tworzonych przez użytkowników TikToka, którzy są nieustannie "podłączeni" do platform społecznościowych. Słowo wywodzi się z języka angielskiego, gdzie oznacza "gnicie mózgu" i nazywa praktykę generowania i pochłaniania treści (obrazowych lub językowych) o charakterze wyłącznie rozrywkowym, wiralowym, memicznym niemających określonego znaczenia i celu.

Internauci zgłosili także słowo "bro", które oznacza "kolegę, ziomka, bliskiego znajomego, prawie jak brata". Jest to skrót angielskiego słowa "brother".

Na liście jest także "fr" pochodzące z angielskiego "for real", co oznacza "naprawdę". Używa się go twierdząco lub ironicznie ("no naprawdę?"), również w znaczeniu "zgadzam się". Czasem pojawia się w formie "fr fr".

Głos można oddać także słowo "freaky", które z angielskiego oznacza "dziwaczny, osobliwy, trochę przerażający". To określenie jest używane przez młodych ludzi do opisu czegoś dziwnego, ekscentrycznego, groteskowego lub przekraczającego normy estetyczne i społeczne. Może się odnosić do osoby, stylu, zachowania, sytuacji lub treści internetowej, która zaskakuje czymś nietypowym.

Na liście ponownie znalazło się określenie "GOAT" oznaczające kogoś najlepszego w jakiejś dziedzinie, niepokonanego, nie do pobicia. Słowo jest skrótem z angielskiego Greatest Of All Time, czyli mistrza wszech czasów. Początkowo występowało w kontekstach sportowych, dziś często jest określeniem kogoś wyjątkowego. Zapisywane czasem jako "G.O.A.T.", występuje także w angielskiej przymiotnikowej formie "goated" w analogicznym znaczeniu oraz w polskim zdrobnieniu "goacik", a nawet wraz z emoji kozy (w języku angielskim "goat" to koza).

Na finałowej liście pojawiło się także słowo "klasa", wyraz aprobaty i pozytywnej oceny. Występuje przede wszystkim w tytule filmików "Klasa czy obciach" zamieszczanych w platformach społecznościowych. Wartościowanie pozytywne wyrazu "klasa" nie jest nowe, wywodzi się prawdopodobnie od wyrażenia "pierwsza klasa".

Głos można oddać również na słowo "lowkey". Oznacza ono "trochę, subtelnie, po cichu, do pewnego stopnia, stonowany", używane jest do wyrażania powściągliwych, stonowanych opinii. To zapożyczenie z angielskiego, gdzie oprócz "low-key" istnieje także potoczne "high-key", czyli "intensywny". Oba słowa pochodzą z terminologii fotograficznej i muzycznej.

W finale znalazło się także wyrażenie "OKPA" oznaczające trwałe połączenie międzynarodowego wyrazu aprobaty "OK" oraz polskiego pożegnania "pa", wymawiane jako "okpa/okejpa/okipa" lub z dodatkiem łącznika "to": "okejtopa/okitopa". Wyrażenie to jest zapisywane często bez spacji.

Na liście kolejny raz znalazło się "skibidi" - słowo pozbawione znaczenia, wyrażające jedynie emocje mówiącego. Jest używane, by zasygnalizować - w zależności od kontekstu - że coś jest atrakcyjne, ciekawe, śmieszne, dziwne, pokręcone, ogólnie super.

W finale jest też znane z poprzednich edycji plebiscytów słowo "slay" (z ang. "niszczyć, gromić"), które oznacza "świetnie, znakomicie, doskonale". To określenie czegoś, co robi wrażenie, albo wyrażenie podziwu dla kogoś, kto wyróżnia się atrakcyjnym wyglądem lub jakąś umiejętnością. Czasem bywa też pochwałą sposobu wykonania czegoś.

Zagłosować można także na słowo "szacun" będące skrótem od słowa "szacunek". Jest używane wyłącznie w mianowniku jako samodzielna wypowiedź wyrażająca podziw i uznanie.

Wśród zgłoszonych przez internautów słów jest także "szponcić/szpont". Używa się go albo w celu wyrażenia dezaprobaty (w znaczeniu "robić coś niewłaściwego, złego, szkodliwego, igrać z czymś, wygłupiać się, cwaniaczyć"), albo podziwu ("robić coś ciekawego, szalonego, organizować coś, flirtować"). Występowało niegdyś także w gwarach miejskich i języku przestępczym w znaczeniu "kombinować, intrygować, powodować nieporozumienia". Rzeczownik "szpont" odnosi się w zależności od kontekstu m.in. do "zamieszania, wydarzenia, błędu lub triku".

Na finałowej liście znalazło się także słowo "tuff" oznaczające "trudny, ciężki" i pochodzące od angielskiego słowa "tough". Obecnie częściej znaczy "atrakcyjny, imponujący, fajny", szczególnie na TikToku. Występuje w kontekstach modowych (np. "tuff spodnie", "megatufiaste spodnie"), ale nie tylko (np. "giga tuff" o nowej płycie Dawida Podsiadły). Słowo jest używane czasem także ironicznie.

Listę zamyka słowo "twin" oznaczające osobę, z którą czuje się silną więź i która podziela nasze upodobania, idealnie dopasowanego partnera, najlepszego przyjaciela/przyjaciółkę. Wyraz zapożyczony został z języka angielskiego, gdzie oznacza "bliźniaka". Może być żartobliwym synonimem slangowych określeń, takich jak "bestie", "BBF", "bro" czy "braciak".

Wyrazy i wyrażenia zostały wyłonione spośród najczęściej zgłaszanych przez internautów propozycji, spełniających wszystkie kryteria regulaminowe.

W skład jury plebiscytu wchodzą językoznawcy specjalizujący się w młodzieżowej polszczyźnie: prof. dr hab. Anna Wileczek (przewodnicząca, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. Ewa Kołodziejek (Uniwersytet Szczeciński) oraz Bartek Chaciński, zastępca redaktora naczelnego "Polityki". Jurorów wspiera doradczy zespół młodzieżowy z Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży oraz przedstawiciele PWN.

Na młodzieżowe słowo roku można głosować do 30 listopada do godz. 23 na stronie sjp.pwn.pl/msr

Wyniki jubileuszowej, dziesiątej edycji plebiscytu PWN poznamy w grudniu.

Młodzieżowym Słowem Roku 2024 zostało "sigma" - określające osobę odnoszącą sukcesy, podziwianą, pewną siebie, wierną wyznaczonym zasadom. (PAP)

akr/ miś/