30 czerwca odbyła się konferencja prasowa dotycząca planowanej rozbudowy RZZO w Dębowcu. Podczas spotkania poruszone zostały również tematy m.in. jakości segregacji, problemów wynikających m.in. z błędnej segregacji lub jej braku. To właśnie do RZZO w Dębowcu trafiają nasze śmieci i jest ich coraz więcej.

Regionalny Zakład Zagospodarowania Odpadów w Dębowcu funkcjonuje, jako jeden z 5 zakładów, będących w strukturze Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Zamościu, został oddany do użytku w październiku 2014 r. Stanowi Regionalną Instalację Przetwarzania Odpadów Komunalnych obejmującą swym zasięgiem miasto Zamość i 13 przyległych gmin: Adamów, Grabowiec, Komarów-Osada, Łabunie, Miączyn, Nielisz, Radecznica, Sitno, Skierbieszów, Stary Zamość, Sułów, Szczebrzeszyn, Gmina Zamość. W związku z rosnącą ilością śmieci zakład przejdzie rozbudowę. Inwestycja usprawni pracę i przyśpieszy przetwarzanie odpadów. By ten proces był efektywny i szybki ważne jest zaangażowanie każdego z nas, bo to właśnie my produkujemy śmieci.

Wkrótce będzie dostępny materiał VIDEO z RZZO w Dębowcu.

Zakład został wybudowany przy wsparciu funduszy Unijnych, całkowity koszt projektu to 64 mln zł brutto, natomiast kwota dofinansowania wyniosła 40,9 mln zł brutto. RZZO jest zakładem do mechaniczno — biologicznego przetwarzania odpadów w jego skład wchodzą takie instalacje jak:

• sortownia odpadów zmieszanych wraz z linią do produkcji RDF
• sortownia odpadów selektywnie zebranych
• kompostownia
• instalacja do rozbiórki odpadów wielkogabarytowych
• 2 kwatery składowania odpadów (jedna zamknięta i przeznaczona do rekultywacji)
• instalacja do przetwarzania odpadów budowlanych (kruszenie gruzu)

Jak informuje PGK - odpady po zważeniu na zakładowej wadze i rejestracji w wewnętrznym systemie wagowym oraz w elektronicznej bazie danych o odpadach (BDO) zostają skierowane przez pracownika do właściwej instalacji. Główną instalacją, do której tafia największa masa odpadów (ponad 20 tys. Mg rocznie) to sortowania odpadów zmieszanych, gdzie w procesie mechanicznej obróbki wydziela się następujące frakcje:

• biologiczną (50-60% masy wejściowej)
• surowcową (3-4% masy wejściowej)
• nadsitową (40-50% masy wejściowej)

Odpady zostają rozładowane na placu przyjęcia, gdzie po usunięciu odpadów gabarytowych zostają załadowane do rozrywarki worków, a następnie podane przenośnikiem do sita bębnowego, na którym zostaje wydzielona frakcja biologiczna o wielkości O - 80mm. Frakcja podsitowa zostaje przetransportowana do kompostowni, gdzie zostaje poddana biologicznym procesom stabilizacji tlenowej. Pozostałe odpady trafiają na trybunę sortowniczą, gdzie pracownicy ręcznie wydzielają odpady, które po dalszej obróbce w instalacji doczyszczania odpadów selektywnie zebranych będzie można sprzedać jako surowiec wtórny. Na trybunie wydziela się przede wszystkim:

• makulaturę
• folię
• metale nieżelazne
• odpady z tworzyw sztucznych (butelki PET, HDPE itp.)
• większe odpady biologiczne, które nie zostały wydzielone na sicie
• odpady gabarytowe
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny

Za trybuną sortowniczą znajduje się separator elektromagnetyczny, który wydziela metale żelazne. Pozostały strumień odpadów stanowi frakcję kaloryczną, która przeznaczona jest do produkcji paliwa alternatywnego RDF (Refuse Derived Fuel). Paliwo alternatywne, są to odpady resztkowe, które nie nadają się do recyklingu i zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeśli ich kaloryczność wynosi więcej niż 6MJ/kg suchej masy nie można ich składować na kwaterze. Obecnie jedyną metodą zagospodarowania tego odpadu jest proces termicznego przetwarzania, który pozwala na odzysk energii. Niestety w Polsce ilość instalacji, które mogą zagospodarować odpady jako paliwo w procesach termicznych jest zbyt niska, aby zagospodarować wytwarzaną ilość RDF-u w kraju, a dodatkowo z uwagi na niższe koszty (w porównaniu do krajów zachodnich) duże ilości odpadów przeznaczonych do termicznej obróbki trafiają do Polski z zagranicy, co jeszcze bardzie potęguje problem braku mocy przerobowych. Wprowadzenie przepisów zakazujących składowania frakcji kalorycznej z jednoczesnym brakiem zapewnienia instalacji, w których można przetworzyć frakcję kaloryczną doprowadziło do drastycznego podniesienia cen przez instalacje termicznego przetwarzania odpadów, a nawet w wielu przypadkach spowodowało, że instalacje komunalne nie mają, gdzie zagospodarować RDF. PGK również spotkało się z taką sytuacją, na przełomie roku 2019/2020 mimo dwukrotnego ogłoszenia przetargu nie pojawiła się żadna oferta. Dopiero procedura negocjacji z wolnej ręki doprowadziły do wyłonienia Wykonawcy i to jedynie na 3 miesiące. Obecnie mamy podpisaną 6 — miesięczną umowę z Wykonawcą wyłonionym w przetargu, w którym wpłynęła jedna oferta.

W założeniach projektowych przy budowie RZZO (założenia powstały w roku 2007) przyjęto, że linia technologiczna do sortowania odpadów będzie nastawiona na produkcję paliwa alternatywnego, które miało być produktem, za który PGK miało otrzymywać wynagrodzenie od potencjalnego odbiorcy. Już na etapie budowy okazało się, że sytuacja na rynku RDF uległa drastycznym zmianom i nie było szans na sprzedanie RDF. Od początku funkcjonowania zakładu spółka musiała dopłacać do każdej tony przekazywanego RDF niespełna 100 zł. Na chwilę obecną koszt zagospodarowania 1 tony wzrósł do 650 zł + koszty transportu, a prognozy na przyszłość są niepokojące i zwiastują kolejne podwyżki. W trakcie rozruchów technologicznych oraz w trakcie pracy wprowadzano rozwiązania technologiczne oraz organizacyjne, które miały na celu ograniczenie ilości wytwarzanego RDF. Przy rozruchach RDF stanowił ok. 60% całego strumienia, natomiast obecnie jest nieco powyżej 40%. W celu osiągnięcia tego rezultatu wprowadzono pracę na dwie zmiany, co pozwoliło zmniejszyć strumień odpadów na przenośnikach (lepsze odsianie biologii na sicie oraz lepsze sortowanie na taśmie) oraz modernizacje sita poprzez wymianę sekcji oraz dołożenie „podbijaków". Zmiany te były konieczne również w związku z coraz większymi wymaganiami odbiorcy co do jakości paliwa. Coraz większy nacisk jest kładziony na kaloryczność i wilgotność RDF-u. Odpady zmieszane z uwagi na dużą zawartość odpadów No jak również z uwagi na warunki atmosferyczne cechują się dużą wilgotnością, co z kolei przekłada się na kaloryczność. Im większa wilgotność (więcej wody w paliwie) tym mniejsza kaloryczność w przeliczeniu na 1 Mg RDF-u.

Ponieważ w obecnym trendzie światowym jak również w naszym ustawodawstwie, coraz większy nacisk kładziony jest na recykling i ograniczanie ilości odpadów resztkowych (RDF), które zostają zutylizowane w procesie termicznego przekształcania podjęto w PGK decyzję o konieczności modernizacji linii technologicznej do sortowania odpadów zmieszanych. Z badań, które przeprowadzaliśmy we własnym zakresie wynika, że z odpadów zmieszanych przy rozbudowanej linii technologicznych można odzysk surowców zwiększyć o co najmniej 10%. W związku z powyższym w ubiegłym roku (8.11.2019) PGK podpisało umowę z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację projektu „Zwiększenie efektywności przetwarzania odpadów komunalnych w Regionie Zamość w zakresie recyklingu i odzysku poprzez modernizację instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów w Regionalnym Zakładzie Zagospodarowania Odpadów w Dębowcu" w ramach którego przewiduje się następujące inwestycje:

• rozbudowa istniejącej linii do sortowania odpadów komunalnych zmieszanych,
• budowa hali na odpady zbierane selektywnie,
• budowa zbiornika na odcieki z infrastrukturą towarzyszącą,
• doposażenie kompostowni w urządzenia separujące odpady: sito mobilne do przesiewania stabilizatu wraz z separatorem metali żelaznych, separator powietrzny mobilny do wydzielania frakcji lekkich i ciężkich, separator wiroprądowy do wydzielania metali nieżelaznych,
• modernizacja PSZOK.

Wartość projektu to 20 042 644,01 zł, a wartość dofinansowania wynosi 11 133 712,62 zł.

Głównym celem przebudowy linii sortowniczej jest:

• zwiększenie odzysku surowca z odpadów komunalnych zmieszanych
• przystosowanie strumienia frakcji nadsitowej do postaci umożliwiającej produkcję dobrej jakości paliwa alternatywnego RDF.
• zwiększenie wydajności poprzez wyeliminowanie przerw technologicznych na wymianę kontenerów, przez dobudowę stacji załadowczych z przenośnikami obrotowo-rewersyjnymi.

Na chwilę obecną na linii sortowniczej odzysk surowca odbywa się wyłącznie w sposób ręczny, jedynie metale żelazne, są pozyskiwane za pomocą separatora magnetycznego. Z uwagi na konieczność uzyskania odpowiedniej wydajności nadawa podawana jest na linię z rozrywarki strumieniem o dużej objętości. Frakcja nadsitowa (>80mm) na przenośniku sortowniczym w trybunie podawana jest warstwą o grubości ok. 20 cm, co praktycznie uniemożliwia skuteczną segregację surowca przez ludzi na trybunie. Zbyt duży strumień odpadów i brak separatora powietrznego, jest również przyczyną słabej jakości materiału wsadowego do młynów końcowych. Duży strumień, z którego nie odseparowano skutecznie elementów twardych i tarasujących, jest przyczyną słabej wydajności młynów z uwagi na częste zatory, jak również prowadzi do częstych awarii oraz do przedwczesnego zużycia noży, przeciw noży i rotorów. Przy takim strumieniu produkcja RDF-u jest praktycznie bardzo kosztowna. Na chwilę obecną dużym problemem są przerwy technologiczne spowodowane częstymi postojami linii, wymuszonymi koniecznością podsuwania lub wymiany kontenerów na frakcję podsitową oraz nadsitową w przypadku, gdy po przesortowaniu w trybunie strumień odpadów zamiast na młyny kierowany jest na kontener balastowy. Pod istniejącym sitem 0- 80mm planujemy budowę przenośnika rewersyjno-obrotowego. Tak aby po całkowitym napełnieniu się jednego z kontenerów przenośnik rewersyjny automatycznie przełączył się na drugi. Dzięki temu będzie możliwa wymiana kontenera bez zatrzymywania linii. Planuje się również odbiór metali żelaznych z frakcji podsitowej za pomocą dodatkowego separatora elektromagnetycznego.

W ramach modernizacji linii planuje się, budowę trybuny preselekcji za rozrywarką worków, budowę sita kaskadowego na którym będzie się odbywał podział odpadu na dwa strumienie 0-340 mm i powyżej 340mm. Frakcja powyżej 340 mm zostanie skierowana na czterostanowiskową trybunę sortowniczą na której będzie pozytywnie wydzielany surowiec np. tzw. chemia twarda, makulatura, folie, ZSEiE. Surowce będą zrzucane zsypami do kontenerów lub kontenerów samowyładowczych (tzw kolib) pod trybuną. Pozostała część strumienia trafi na kontener balastowy. Frakcja poniżej 340 mm będzie kierowana na separator balistyczny, na którym strumień zostanie podzielony na trzy frakcje: podsitową (0-40) oraz frakcje 2D i 3D. Frakcja podsitowa zostanie skierowana na przenośnik rewersyjny pod sitem 0-80 mm i po odseparowaniu metali żelaznych skierowana do stabilizacji na kompostowni. Z frakcji 2D na pierwszym sorterze optyczno-pneumatycznym zostanie wydzielona makulatura i folia, które trafią na dwustanowiskową trybunę, gdzie nastąpi ręczne rozdzielenie na makulaturę i folię nadająca się do sprzedaży. Z frakcji 3D na drugim sorterze optyczno-pneumatycznym zostanie wydzielona frakcja tworzyw sztucznych (PET, chemia gospodarcza, chemia twarda itp.). Odpad, nie wydzielony na sorterach optycznych zostanie połączony na jednym przenośniku i poprzez separator metali żelaznych i nie żelaznych trafi na trybunę sortowniczą, gdzie zostaną odebrane powstałe surowce do kontenerów pod trybuną sortowniczą. Wydzielone surowce zostaną przekierowane do hali doczyszczania odpadów selektywnie zebranych. Pozostały strumień po wydzieleniu surowców na trybunach zarówno z frakcji 2D i 3D trafi na separator pneumatyczny w celu wydzielenia ciężkich odpadów mogących uszkadzać młyny. Frakcja balastowa skierowana zostanie do kontenera. Po separatorze pneumatycznym strumień będzie skierowany na separator optyczno - pneumatyczny na którym wydzielone zostaną odpady PVC, które zostaną przenośnikiem skierowane do kontenera balastowego przy separatorze pneumatycznym. Tak przygotowany pre RDF za pomocą przenośnika rewersyjnego trafi na młyny w celu produkcji gotowego paliwa alternatywnego lub do kontenerów na pre RDF, których załadunek będzie odbywał się przez stacje zasypową, która umożliwi wymianę kontenerów bez zatrzymywania linii.

Obniżenie kosztów gospodarki odpadami w dużym stopniu zależy również od samych mieszkańców. Niezwykle istotnym elementem pozwalającym obniżyć koszty funkcjonowania systemu jest między innymi:

1. przede wszystkim powinniśmy zapobiegać powstawaniu odpadów poprzez świadome wybory konsumenckie. Mimo, iż wciąż dopuszczalne jest stosowanie jednorazowych siatek foliowych powinniśmy używać wielorazowych siatek z tkanin lub tworzyw, które będą gwarantowały długą żywotność produktu. Ponadto powinniśmy wybierać produkty w opakowaniach, które będą się nadawały do recyklingu lub do ponownego użycia (jak np. butelki zwrotne). Należy unikać produktów w opakowaniach wielomateriałowych, ponieważ są one wysoce kłopotliwe w recyklingu i z uwagi na koszty nikt nie podejmuje się ich recyklingu i w rezultacie takie opakowania kończą jako paliwo alternatywne. Tutaj należy zwrócić uwagę, że konsument poniesie dwa raz koszt za zakup takiego opakowania — przy zakupie i w opłacie śmieciowej za jego utylizację.
2. przestrzeganie regulaminu ma zasadnicze znaczenie w funkcjonowaniu zakładu od strony czysto technicznej. Odpady gabarytowe, gruz, duże odpady ZSEiE jak lodówki pralki itp. nie powinny trafiać do odpadów zmieszanych czy do selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, gdyż ich pojawienie się na liniach technologicznych powoduje ich dysfunkcje. Odpady takie stanowią najczęstszą przyczynę uszkodzeń mechanicznych urządzeń linii, jak również są przyczyną postojów.
3. poprawna segregacja odpadów u źródła ich powstawania jest kluczowa z punktu widzenia możliwości odzysku surowców, np. makulatura czy folia wrzucona do odpadów zmieszanych ulega najczęściej silnemu zabrudzeniu i nie nadaje się recyklingu. Odpady biodegradowalne (kuchenne jak i odpady z pielęgnacji zieleni) powodują zabrudzenie inny odpadów jak i znaczne zwiększenie ich wilgotności, co negatywnie wpływa na jakość paliwa alternatywnego oraz powoduje zwiększenie jego masy a w efekcie koszty zagospodarowania.
4. Kompostowanie odpadów bio przez mieszkańców zabudowy jednorodzinnej we własnym zakresie w przydomowych kompostownikach również przyczyni się do zmniejszenia kosztów gospodarki odpadami, a mieszkaniec zyska kompost, który będzie mógł wykorzystać jako nawóz

- Odpady to nie śmieci, lecz cenne surowce. Dlatego w interesie nas wszystkich jest, aby jak najwięcej było ich odzyskiwanych i poddawanych recyklingowi. Dzięki temu będziemy żyć w czystszym środowisku i zapłacimy mniej za ich odbiór - powiedział Sławomir Mazurek, wiceminister środowiska.

Przypominamy zasady segregacji:

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami pojemniki na papier, szkło, metale i tworzywa sztuczne oraz bioodpady mają taki sam kolor w całym kraju:

do niebieskich pojemników z napisem PAPIER

WRZUCAMY:

• opakowania z papieru i tektury 
• gazety, czasopisma i ulotki 
• zeszyty, książki 
• papier biurowy 
• torby papierowe
• artykuły z kartonów i makulatury

NIE WRZUCAMY:

• kartonów i tektury z folią aluminiową (np. po sokach, mleku)
• zatłuszczonych papierów (np. po produktach typu masło, kartonów z pizzy, ciast)
• kalki, papierów termicznych i faksowych
• papierów lakierowanych i powleczonych folią
• odpadków higienicznych (np. pieluchy, waciki, podpaski, zużyte chusteczki)
• papierowych worków po nawozach i materiałach budowlanych

do żółtych pojemników z napisem METALE I TWORZYWA SZTUCZNE

WRZUCAMY:

• butelki plastikowe po napojach, kosmetykach, środkach czystości (puste, czyste, odkręcone i zgniecione)
• opakowania wielomateriałowe (kartony po mleku, sokach)
• opakowania z tworzyw sztucznych
• puszki po żywności
• folia aluminiowa
• kapsle i zakrętki od słoików
• plastikowe opakowania, torebki, worki foliowe
• nakrętki

NIE WRZUCAMY:

• nieopróżnionych butelek, kartonów, puszek
• opakowań po olejach spożywczych, silnikowych, smarach, farbach
• opakowań po lekach
• puszek po farbach, lakierach i środkach chemicznych (np. owadobójczych)
• styropianu, gumy

do zielonych pojemników z napisem SZKŁO

WRZUCAMY:

• butelki po napojach i żywności (bez nakrętek)
• słoiki (bez nakrętek)
• szklane opakowania po kosmetykach (bez nakrętek)

NIE WRZUCAMY:

• ceramika, doniczki, porcelana, fajans
• szkło okularowe, żaroodporne i stołowe
• znicze z zawartością wosku
• żarówki, świetlówki i reflektory
• opakowania po lekach, rozpuszczalnikach i olejach silnikowych
• lustra i szyby

do czarnych pojemników z napisem ZMIESZANE

WRZUCAMY: 

• prawie wszystko, czego nie można wyrzucić do pozostałych pojemników, a co nie jest odpadem niebezpiecznym

NIE WRZUCAMY:

• przeterminowane leki i chemikalia
• zużyty sprzęt elektroniczny i AGD
• zużyte baterie i akumulatory
• meble i inne odpady wielkogabarytowe
• odpady budowlane i rozbiórkowe
• zużyte opony

Odpady te powinny trafić do PSZOK-ów:

[ZT]341704[/ZT]

do brązowych pojemników z napisem BIO

WRZUCAMY:

• odpadki warzywne i owocowe
• resztki jedzenia, fusy, skorupki jaj
• gałęzie drzew i krzewów
• skoszona trawa, liście, kwiaty
• trociny i kora drzew

NIE WRZUCAMY:

• ziemia i kamienie
• popiół z węgla kamiennego
• drewno impregnowane
• kości i odchody zwierząt
• innych odpadów wyżej wymienionych