Fredro – komediowy geniusz świętuje swoje 232. urodziny

20 czerwca 2025 przypada 232. rocznica urodzin jednego z najwybitniejszych twórców w historii literatury polskiej – Aleksandra Fredry. Jego życie i twórczość od lat inspirują kolejne pokolenia czytelników, a jego dzieła wciąż zajmują ważne miejsce na scenach teatralnych i w polskiej kulturze.

Młodość i wojskowa droga

Fredro urodził się 20 czerwca 1793 roku w suchorowskim dworze pod Przemyślem w rodzinie szlacheckiej. Już jako młody chłopak wykazywał niezwykłe zamiłowanie do słowa i artystycznych pasji, ale to wojsko stało się jego pierwszą dużą życiową drogą. Wstąpił do Armii Księstwa Warszawskiego w wieku szesnastu lat i służył aż do 1814 roku. Walczył pod Dreznem i Lipskiem, uczestniczył w dramatycznej kampanii moskiewskiej, a po upadku Napoleona Bonaparte zdołał zbiec z rosyjskiej niewoli, ukrywając się w przebraniu wieśniaka. Za odwagę i męstwo otrzymał wysokie odznaczenia – Złoty Krzyż Orderu Virtuti Militari oraz Order Legii Honorowej od samego cesarza Francuzów.

Początki literackiej drogi

Po powrocie do Polski Fredro zamieszkał na Podkarpaciu, w Beńkowej Wiszni. Choć był samoukiem, jego edukacja i pasja do słowa były ogromne. Po trzydziestce zaczął tworzyć swoje pierwsze dzieła, które szybko zyskały uznanie. Fredro angażował się w działalność społeczną, był członkiem Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, posłem Sejmu Krajowego Galicji, a także członkiem Lwowskiej Rady Narodowej i Akademii Umiejętności.

Twórczość

Jednym z najbardziej znanych i cenionych przez historyków literatury jest Fredro jako autor komedii. To jego satyryczne i pełne humoru dzieła, takie jak „Zemsta” czy „Pan Jowialski”, na stałe wpisane są w kanon polskiej kultury. Jego teksty odznaczają się nie tylko błyskotliwym językiem, ale także głębokim portretem polskiej moralności i obyczajowości.

Zaangażowanie w sprawy narodowe i wojskowe

Pod koniec życia Fredro pełnił funkcję dowódcy kampanii polskiej w czasie Wiosny Ludów, pokazując, że był nie tylko wielkim artystą, ale także prawdziwym patriotą. Jako deputowany do Sejmu Stanowego dbał o sprawy teatrów i bibliotek Ossolińskich, będąc propagatorem kultury i edukacji w Polsce.

Zakończenie życia i dziedzictwo

Aleksander Fredro zmarł 15 lipca 1876 roku we Lwowie. Jego dorobek oraz wkład w rozwój polskiej literatury i kultury pozostają nieśmiertelne. Dzisiaj, w 232. rocznicę jego narodzin, wspominamy tego wielkiego komediopisarza, żołnierza i patriotę, który na zawsze zapisał się w sercach Polaków.