Kurierzy, Paczkomaty, Poczta - dobra logistyka jest niezbędna w działalności e-commerce. A ta branża przeżywa teraz rozkwit, mimo spowolnienia ekonomicznego spowodowanego pandemią, które dotknęło większości gałęzi gospodarki. W przypadku niektórych gałęzi e-handlu wzrost obrotów był nawet kilkukrotny: jak podaje platforma Shoper (obsługująca tysiące e-sklepów w całej Polsce), liczba transakcji w internetowych sklepach spożywczych wzrosła o 374%). Lockdown, kwarantanna, czy po prostu zdrowy rozsądek, zmusiły wielu kupujących do unikania sklepów stacjonarnych, szczególnie w zatłoczonych galeriach handlowych. Sklepy także zareagowały na nową sytuację intensyfikując, a w niektórych przypadkach rozpoczynając, działalność on-line, widzący to jako jedyny sposób na utrzymanie sprzedaży. Rozwinięcie się nowej infrastruktury sprzedażowej i nowych nawyków zakupowych wśród klientów oznacza duże prawdopodobieństwo utrzymania tych trendów.
Kurierzy jako motywacja dla kupujących
Kurierzy to według raportu Gemius dla e-commerce Polska 2020 najpopularniejsza forma dostawy zamówień z e-commerce. W badaniach przeprowadzonych przez Gemius padło pytanie “Które z poniższych form dostawy towaru najbardziej zachęcają Cię do zakupów przez internet?” Najwięcej wskazań (74%) uzyskali kurierzy. Na drugim miejscu znalazła się dostawa do “maszyny paczkowej”, z 68% odpowiedzi. Maszyna paczkowa to w praktyce po prostu Paczkomat, bo realnej konkurencji na polskim rynku dla Paczkomatów nie ma. Na trzecim miejscu jako “forma dostawy towaru najbardziej zachęcająca do zakupów przez internet” to doręczenie przez listonosza do domu lub miejsca pracy (55% wskazań). Dalej znalazły się: odbiór w punkcie partnerskim (np. w Żabce, kiosku Ruchu, czy na stacji Orlen), który wybrało 39% respondentów, transfer plików ze strony internetowej (20% wskazań), oraz odbiór na poczcie (20%) lub w sklepie stacjonarnym (tzw. click&collect; 18% odpowiedzi). Wydawałoby się, że popularność powinna być proporcjonalna do ceny, która jest istotnym czynnikiem dla kupujących w sieci: ¾ klientów e-commerce uważa, że sklepy internetowe oferują atrakcyjniejsze ceny niż stacjonarne, a wygórowane koszty dostawy są wśród najczęściej wymienianych problemów związanych z zakupami on-line. A jednak jest niemal dokładnie odwrotnie: preferencje kupujących wydają się być kształtowane przez inne czynniki niż cena.
Kurierzy i inni - plusy i minusy
Przyjrzyjmy się więc tym czynnikom. Pobieranie plików bezpośrednio ze strony WWW jest mało popularne, bo to opcja dostępna tylko dla produktów cyfrowych, które są jedną z mniej popularnych kategorii produktów sprzedawanych on-line. Natomiast, jeśli chodzi o fizyczne dostawy, to wydaje się, że upodobanie klientów do nich zależy od tego jak szybka dociera przesyłka i jak skomplikowane jest jej odebranie. Tak więc, na przykład stacji benzynowych, kiosków, czy sklepów, w których klient może odebrać paczkę jest wbrew pozorom niewiele. Niby w sumie jest ich dużo, ale stanowią osobne sieci dostaw, więc w konkretnym przypadku zamówić można przesyłkę tylko do jednego z nich, a ten nie zawsze jest pod ręką. W dodatku czas dostawy wynosi kilka dni. Urzędy pocztowe są na ogół łatwiej dostępne (przynajmniej w większych miastach), ale poczta też na ogół działa wolniej niż kurierzy, a do tego odebranie paczki w urzędzie zabiera więcej czasu. Jeżeli chodzi o odbiór w punkcie to najlepszą, choć niekoniecznie najtańszą, usługę oferują Paczkomaty. Ponieważ jest ich bardzo dużo (ponad 10000 maszyn w całym kraju) to większość odbiorców ma blisko do jakiegoś Paczkomatu: InPost podaje, że w dużych miastach większość klientów dzieli od najbliższego Paczkomatu mniej niż 500 metrów. Do tego dostawa następuje w przeciągu góra 48 godzin, a z reguły szybciej (InPost podaje, że nawet 80% paczek dociera następnego dnia po nadaniu), a odebranie jej z użyciem aplikacji zajmuje kilka sekund.
Kurierzy mogą się pochwalić równie szybką dostawą i nieskomplikowaną procedurą, a do tego nie trzeba nigdzie po paczkę iść, bo sama przychodzi do odbiorcy. Listonosz też przynosi przesyłkę do domu, ale zwykle na paczkę pocztową czeka się dłużej. W obu przypadkach czekanie jest zresztą jednym z głównych problemów. Kurierzy i listonosze pracują kiedy pracują i jeżeli akurat wtedy nie ma cię w domu, to paczki nie dostaniesz.
Kurierzy czy Paczkomaty?
Skoro te Paczkomaty takie dobre, to czemu kurierzy są popularniejsi? Ano okazuje się, że tak naprawdę to są i nie są, bo co prawda najwięcej respondentów uważa, że właśnie to jest ta forma dostawy, która zachęca ich do kupowania przez internet, ale w praktyce częściej korzystają z Paczkomatów. Raport Gemius donosi, że 61% ankietowanych korzysta najczęściej właśnie z maszyn paczkowych kiedy kupują w sieci, a 55% z nich zadeklarowało, że najczęściej przesyłki dostarczają im kurierzy. Tylko jedna trzecia najczęściej korzysta z usług listonosza. Wyniki te znajdują niezależne potwierdzenie w badaniach przeprowadzonych przez Kantar Polska, w których 80% respondentów wybrało Paczkomaty, a 70% kuriera. Jest to nowe zjawisko (w latach poprzednich kurierzy zawsze byli na pierwszym miejscu) wskazujące na umacnianie się dominującej pozycji Paczkomatów na rynku logistyki dla e-commerce.
