Więcej ojców na urlopie rodzicielskim

Od ubiegłego roku mężczyźni chętniej korzystają z urlopu rodzicielskiego. W danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych widać już skutki wprowadzenia dodatkowej części urlopu na nowonarodzone dziecko, którą może wykorzystać tylko drugi rodzic.

Urlop rodzicielski, jak sama nazwa wskazuje, jest na równi dla mamy i taty. Mogą się nim elastycznie dzielić. W praktyce ojcowie niezwykle rzadko sięgali po ten urlop i najczęściej w całości przejmowała go mama. W 2022 roku 3,7 tys. ojców w Polsce skorzystało w jakimś wymiarze z rodzicielskiego, co stanowiło zaledwie 1 proc. uprawnionych.

Od kwietnia 2023 roku urlop rodzicielski trwa o dziewięć tygodni dłużej (41 tygodni po narodzinach jednego dziecka lub 43 tygodnie w przypadku narodzin wieloraczków). Te dodatkowe dziewięć tygodni może wykorzystać tylko drugi rodzic, inaczej przepadają.

Dane ZUS pokazują, że ta zmiana już nieco zaktywizowała ojców w opiece nad dziećmi. Na urlopie rodzicielskim było w ubiegłym roku 19 tys. mężczyzn. Jeszcze lepiej może być w tym roku, bo tylko do kwietnia na rodzicielskim było 13,8 tys. ojców. To już ponad 7 proc. uprawnionych.

Lubelskie nieco gorzej, ale też wzrost

W województwie lubelskim trend w opiece jest ten sam. Coraz więcej mężczyzn bierze urlop rodzicielski. W 2022 roku na takim urlopie było tylko 146 panów, mniej niż 1 procent uprawnionych. Rok później już 812 ojców (prawie 5 proc.), a od stycznia do kwietnia tego roku – 611 ojców (6,4 proc.).

Work-life balance w Polsce

Ubiegłoroczne zmiany w urlopie rodzicielskim to wynik wdrożenia w Polsce unijnej dyrektywy work-life balance. Pierwsza ze zmian to wspomniane 9 tygodni rodzicielskiego, których nie można przenieść na drugiego opiekuna.

Druga polega na tym, że prawo do urlopu rodzicielskiego dla taty nie zależy już od tego, czy mama była zatrudniona. To ważna zmiana, która powoduje, że prawo traktuje ojca jako niezależnego opiekuna dziecka.

Nowelizacja Kodeksu pracy skróciła też czas na wykorzystanie urlopu ojcowskiego, który służy przede wszystkim opiece nad mamą i dzieckiem po porodzie. To świadczenie tata musi wykorzystać do końca pierwszego roku życia dziecka. Urlop ojcowski nadal trwa dwa tygodnie i jest w 100 proc. płatny.