Warsztaty dotyczące pielęgnacji drzew, zorganizowane w siedzibie Zakładu Gospodarki Lokalowej w Zamościu Spółka z o.o.

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Ogrodnictwa w Lublinie składa szczególne podziękowania Pani Prezes Małgorzacie Popławskiej za otwartość na problemy związane z kształtowaniem zieleni w mieście.

Dzięki udostępnieniu siedziby firmy przez Panią Prezes, wielu przedstawicieli środowiska zajmującego się zielenią w Zamościu mogło skorzystać z profesjonalnego szkolenia.

Współpraca, wsparcie, zaangażowanie, z którym spotkaliśmy się w zarządzie spółki, przedstawiając konieczność nowego spojrzenia na proces pielęgnacji zieleni wysokiej i jej zachowania w stanie bezpiecznym i naturalnym, dla obecnych mieszkańców i przyszłych pokoleń (co jest jednym z zadań organizacji), zaowocuje - jak mamy podstawy sądzić - wzrostem zainteresowania tą tematyką, sprawi że piękne Miasto Zamość będzie dumne nie tylko z historycznych budynków, ale przyszłościowej, wyprzedzającej epokę zieleni.

Wykładowcy, osoby zawodowo związane z całokształtem zagadnień dotyczących zieleni tj. uznani praktycy, jak również wykładowcy Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie zagwarantowali najwyższy poziom warsztatów.

Drzewa stanowią specyficzny rodzaj zieleni. Ich pokrój: stożkowaty, kolumnowy, okrągławy czy parasolowaty dominujący pośród innych tworów natury ożywionej, bywa szczególnie podkreślany jesienią, gdy przebija się różnokolorowymi barwami liści.

Najwyższe z nich mogą sięgać ponad 115 m wysokości, a najstarsze dożywać ponad 9 tys. lat. Oczywiście w mieście czas życia skraca się wielokrotnie, dlaczego? - z powodu wpływu człowieka. W sposób bezpośredni np. poprzez nieprawidłową pielęgnację, uszkodzenia korzeni podczas budowy lub pośredni np. wskutek wpływu spalin, soli drogowej, która dostając się poprzez korzenie do wnętrza roślin zmienia stężenie ich płynów ustrojowych ("wyciągając" wodę z rośliny).

Drzewa stanowią także środowisko życia dla innych organizmów jak ptaki, grzyby, owady czy porosty, z których wiele podlega prawnej ochronie gatunkowej. Ich znajomość, rozpoznawalność stanowi nieodłączny element wiedzy, który należy uwzględnić podczas prac pielęgnacyjnych.

Nie wystarczy dzisiaj posiadać pilarkę spalinową, by brać udział w kształtowaniu zieleni miejskiej, wymaga to gruntownej wiedzy, pasji czy wyobraźni. Wielokrotnie to drzewo jest jedynym środowiskiem życia dla tych organizmów, eliminując je w sposób nieodpowiedzialny, zubożamy ekosystem w określony łańcuch pokarmowy, a nawet przyczyniamy się do zagrożenia bytowania całego gatunku.

Zmiana sposobu myślenia, patrzenie na środowisko jako całości, gdzie każdy element jest wkomponowany w funkcjonujący system, a pozbycie się jednego z nich zakłóca bieżące funkcjonowanie innych organizmów, jest nieodzownym elementem współczesnych trendów. Umiejętność podejmowania decyzji, bez konsekwencji prawnej czy środowiskowej - czy już należy usunąć ten egzemplarz, czy może on nadal współistnieć, jako część ekosystemu, bez obawy o bezpieczeństwo mieszkańców? - ta znajomość tematu wyrabia się w praktyce, latami spędzonymi w kontakcie z naturą.

Drzewo to funkcjonujący ekosystem, wzajemnych relacji i zależności na wielu poziomach zorganizowania (pierwotniaki, owady, ptaki, ssaki w relacjach z roślinami), by nie naruszyć w sposób zasadniczy lub całkiem nie zniszczyć tej struktury wymagana jest określona wiedza i doświadczenie, dlatego tak ważne są szkolenia.

Urok drzew dostrzegał też poeta Leopold Staff - w wierszu - "wysokie drzewa":
"O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa,
W brązie zachodu kute wieczornym promieniem,
Nad wodą, co się pawich barw blaskiem rozlewa,
Pogłębiona odbitych konarów sklepieniem"

Prawo reguluje podstawowe zasady jakie powinniśmy uwzględniać podczas dbałości o stan sanitarny drzew i ich wpływ na funkcjonowanie społeczności lokalnej, i tak np. zgodnie z art. 87a. ust. 2. Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody:

"Prace w obrębie korony drzewa nie mogą prowadzić do usunięcia gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, chyba że mają na celu:
1) usunięcie gałęzi obumarłych lub nadłamanych;
2) utrzymywanie uformowanego kształtu korony drzewa;
3) wykonanie specjalistycznego zabiegu w celu przywróceniu statyki drzewa".
Aby jednak odnieść się do jednego z tych czynników trzeba posiadać określoną wiedzę i umiejętności jej stosowania w praktyce.

"Tereny zieleni miejskiej (jak możemy przeczytać w ekologia.pl) powinny być traktowane jak wielkie ogrody, które muszą podlegać regularnie wykonywanym zabiegom pielęgnacyjnym, czasem kosztownym, ale niezbędnym. Do tych zabiegów również należą cięcia w koronach drzew."
Uzyskany efekt zależy od przygotowania zawodowego osób, które je wykonują, dlatego tak ważne są szkolenia.
Dlatego też, biorąc pod uwagę duże zainteresowanie tą tematyką, wiosną przyszłego roku planowana jest kontynuacja warsztatów, w znacznie rozszerzonym zakresie i z praktycznym wykorzystaniem zdobywanej latami wiedzy, którą zaprezentują wybitni wykładowcy i praktycy z Uniwersytetu Przyrodniczego oraz firm posiadających odpowiednie przygotowanie i uznanie na rynku, na które już dzisiaj zapraszamy.

Leszek Pataj

• członek SITO
• rzeczoznawca w dziedzinie
• dendrologii i ochrony środowiska